Bölümleri Otomatik Bağlamak

Genel olarak iki tür bağlama var:

1. Kullanıcıya Özel Bağlama (genelde /media dizini altında)
2. Sistem Geneline Bağlama (herhangi bir yerde, sıklıkla /mnt dizini altında)

Kullanıcıya özel bağlama root erişimine ihtiyaç duymaz. Sadece masaüstü arayüzünü otomatikleştirir. Sistem geneline bağlama (etc/fstab) giriş yapmadan önce bölüme erişime izin verir ve bu nedenle bir ağ ya da sistem servisinden erişmek için daha uygundur.

Komutlar bir komut istemcisi (terminal) aracılığıyla girilmeli (Yeni sürümlerde uygulama başlatıcı içinde terminal yazın ya da eski sürümlerde Uygulamalar > Donatılar yolundan Komut İstemcisi’ni seçin).

Kullancıya Özel Bağlama

udisks

Bir diski normal olarak dosya yöneticisi (nautilus, thunar, dolphin vb.) üzerinden bağladığınızda, dosya yöneticisi arka planda diski udisks ile etkileşime geçerek bağlar. Aynı şeyi komut satırını kullanarak udisks aracını ile siz de yapabilirsiniz.

/usr/bin/udisks --mount /dev/sdb1

–mount‘dan sonra girilen bağlamak istediğiniz bölümün adıdır (/dev/biryerler).

Bölümünüzün aygıt adını bulmak

1. Nautilus ile bağlamak istediğiniz bölümü açın (bağlandığına emin olmak için).
2. Komut İstemcisi’nde mount komutunu yazın ve çalıştırın. Şunun gibi bir şeyler göreceksiniz:

/dev/sdb1 on /media/My-Happy-Disk type vfat ....

Bölümünüze ait UUID’yi bulmak

/dev/sdb1 gibi bir aygıt adı fiziksel sürücünün nereye takıldığına bağlıdır. Bu yüzden bir bölümü ayırt etmek için bu ad kullanılamaz.

Çözüm UUİD (Evrensel Benzersiz Kimlik) kullanmaktır. Bir UUID, bir bölümün evrensel benzersin kimliğidir. Siz bir diski USB ile bağlasanız da bölümün ismini değiştirseniz de aynı kalacaktır.

1. ls- al /dev/disk/UUID/ komutunu çalıştırdığınızda aşağıdakine benzer, daha önceki gördüğünüz isimle eşleşen bir girdi göreceksiniz.

lrwxrwxrwx 1 root root  10 2012-02-15 10:23 1313-F422 -> ../../sdb1

Örneğin UUID 1313-F422 olsun.

Şimdi bağlamak istediğiniz cihanızı bağlamak için gerekli moutu belirleyebilirsiniz. Bizim örneğimiz için söyle olacak:

/usr/bin/udisks --mount /dev/disk/by-uuid/1313-F422

Elbette örnek UUID’yi (1313-F422) kendi bağlamak istediğiniz aygıtınızın UUID’si ile değiştirmeniz gerekiyor.

Başlangıca ekleme

1. Sistem Ayarları’ndan Başlangıç Uygulamaları’nı açın. Alt+F2 kombinasyonunu kullanarak açabileceğiniz pencerede gnome-session-properties yazarak ulaşabilirsiniz ya da doğrudan uygulama başlatıcınızda arayın.
2. Ekle düğmesine tıklayın.
3. Bir isim seçtikten sonra komutunuzu yapıştırın ve Ekle düğmesine tıklayın.

Gnome-Mount

Dikkat! Bu method sadece Ubuntu Hardy ve Karmic sürümlerinde mevcuttur.

Bu yöntemde bağlama notkası ya da dosya sistemi ayarlamaya gerek yoktur. Özellikle her bir disk için bağlama noktası oluşturmak yerine otomatik oluşturulacak bağlama noktalarını kullanmak istediğinizde kullanışlı olacaktır.

Yükleme

sudo apt-get install gnome-mount

Kullanım

Şu komutu kullanarak bir diski normal kullanıcı olarak bağlayabilirsiniz:

gnome-mount -p DiskiminAdı

Buradaki DiskiminAdı sizin kendi diskinizin adı (örneğin Verilerim, Depo, Dosyalarım). Diskinizin başlangıçta otomatik olarak başlaması için yukarıdaki komutu başlangıç uygulamaları arasına eklemeniz gerekir (Sistem > Ayarlar > Başlangıç Uygulamaları). Bu işlem sırasında size parola sorulmasa da eğer Nautilus üzerinden bağlantıyı keserken ya da tekrar bağlarken yine de parola sorulur.

Sistem Geneline Bağlama

Üç yöntem tartışılacak:

1. İlk yöntem Ubuntu dosya sistemin tablosunu elle düzenleme. Bu olduğundan fazla karmaşık görünüyor.
2. İkinci yöntem, versiyon 6.06 ve üzeri için, şurada açıklanmış MountingWindowsPartitions
3. Üçüncü ve kolay olan ise Pysdm yüklemek (Ubunyu Gutsy’de) ve fstab dosyasını elle düzünlemeden (Sistem > Yönetim >) Depolama Aygitlari Yöneticisi’ni kullanmak.
   DİKKAT: Pysdm Ubuntu 12.10 uygulama havuzundan kaldırılmış. Burada http://ubuntuforums.org/showthread.php?p=12338212. Arios automount ya da mount manager kullanımı tavsiye edilmemektedir.

Elle Ayarlama Yardımı

Sabit sürücü bölümlerini bağlamak için aşağıdaki konular hakkında temel bilgilere sahip olmalısınız.

Sistemin fiziksel bilgisini görüntüleme

Fiziksel diskin sistemdeki yerleşimini okumak için fdisk comutu kullanılacak. Panik yapmadan önce, şunun farkına varın, fdisk sadece zararsız seçenekler için kullanılacak; özellikle belirtilen diskin bölüm tablosunu listeleyen “l” ile (küçük “L”, “1” değil) birlikte…

sudo fdisk -l

fdisk, tüm disklerinizin bölüm tablolarını listeleyecek. Komutun çıktısı şunun gibi bir şeyler olacak:

        Disk /dev/hda: 40.0 GB, 40013261856 bytes
        255 heads, 63 sectors/track, 4439 cylinders
        Units = cylinders of 16065 * 512 = 8225280 bytes

        Device Boot         Start         End      Blocks   Id  System
        /dev/hda1 *         1             638      5124703  b   W95 FAT32
        /dev/hda2           639           4525     31222327 83  Linux
        /dev/hda3           4526          4635     497980   82  Linux swap

Sisteminizde çok sayıda sabit sürücü varsa o sayıda da liste olacaktır.

Hangi bölümlerin bağlanacağını belirlemek

Çoğu sistemde sadece sabit disk sürücü olan /dev/hda, CD-ROM olan /dev/hdc var. Komut çalıştırıldıktan sonra daha fazlası listelendiyse, onlar şu şekilde kimliklendirilebilir: hda ilk IDE kanalındaki (0:0) ilk sürücü, hdb ikinci sürücü (0:1), hdc üçüncü sürücü ve hdd dördüncü sürücü. SCSI ve S-ATA diskler sda ve sdb gibi isimleri kullanırlar.

Bölümlerin bağlamak için listelendiği aşağıdaki bakın. Bu tablo bağlama sürecinde yardımcı olabilecek bazı ortak dosya sistemlerini içeriyor.

Bir önceki listemizdeki ‘/dev/hda1: /media/windows/ (vfat)’; /dev/hda1 aygıt adı, /media/windows bölüm bağlandığında görüneceği yol, vfat ise linux üzerindeki dosya sistemi türüdür.

Sistemi hazırlama

Bölümü bağlamak istediğimiz dizinin durumuna bakalım.

ls /media/windows

Eğer sonuç ls: /media/windows’e erişilemedi: Böyle bir dosya ya da dizin yok gibi ise, dizin bizim için uygun, yani buraya bağlayabiliriz. Eğer bir dizin listelendiyse (dosya adları veya dizin adları sonuç olarak görüntülendiyse) bu dizin (/media/windows) zaten var.

Uygun dizini belirledikten sonra oluşturalım.

sudo mkdir /media/windows

Ubuntu’nun dosya sistemi tablosunu düzenleme

Bu adımda açılan dosyanın önceki satırları değiştirilmişse, Ubuntu’nun çökmesi muhtemel. Bu yüzden bu bölümü dikkatlice okuyun

Ubuntu’nun dosya sistemi tablosu /etc/fstab dosyasında bulunur. Bu dosyayı açmak için Ubuntu’da şu komutu kullanın:

gksu gedit /etc/fstab

ya da Kubuntu için

kdesu kate /etc/fstab

ya da komut istemcisi üzerinde düzenlemek için

nano -w /etc/fstab

Dosyanın içeriği şuna benzer şekilde olacak:

# /etc/fstab: static file system information.
#
# <file system>                            <mount point>       <type>             <options>                   <dump>    <pass>
proc                                       /proc               proc               defaults                    0         0
# /dev/hdb1
UUID=e776c7ac-61d1-4ca2-8b59-0c874933b2de  /                   ext3               defaults,errors=remount-ro  0         1
# /dev/hdb5
UUID=5ff60812-91c2-42bd-b628-8cb530f073fb  none                swap               sw                          0         0
/dev/hdc                                   /media/cdrom0       udf,iso9660        user,noauto,exec            0         0
/dev/fd0                                   /media/floppy0      auto               rw,user,noauto,exec         0         0
/dev/mapper/sil_aiaedhaeafaa1              /media/raid         reiserfs           user,nosuid,exec,nodev      0         0

<file system>

Depolama aygıtını tanımlar (/dev/sda1 gibi).

<mount point>

Bağlama noktası, bağlanılacak bölüm için yoldur. Dizin kullanıcı tarafından oluşturulmuşsa, bölüm bağlanmış değilken bu dizin boştur. Sistem uygulamalarından biri bağlama işini yapmışsa bu dizin geçicidir ve bağlantı kesildiğinde dizin kaldırılır. Bağlama noktası swap (takas) alanları için none olarak ayarlanmalıdır. Bağlama noktası yolunda boşluklar var ise bu boşluklar yerine \040 kullanılmalıdır. Örneğin /media/Onemli Dosyalarım değil, /media/Onemli\040Dosyalarım

<type>

Bağlanacak diskin ya da bölümün dosya sistemi…

<options>

Kullanılacak dosya sistemi seçenekleri…

<dump>

Yedekleme yapılıp yapılmayacağını belirlemek için kullanılır. Varsayılan olarak yedekleme devre dışıdır. Uygun değerler 1 ve 0’dır. 0 değerinde yedekleme yapılmaz, eğer değer 1 ise dump bir yedek oluşturacaktır. Çoğu kullanıcıda dump yüklü değildir bu yüzden bu kullanıcılar 0 kullanmalıdır.

<pass>

fsck <pass> değerini okur ve girdilerin hangi sıraya göre kontrol edileceğini belirler. Uygun değerler 0, 1 ve 2’dir. Kök (/) en yüksek değere (1) sahip olmalıdır. Diğer kontrol edilmesi istenen bölümler 2 değerine sahip olmalıdır. 0 değerine sahip bölümler fsck tarafından kontrol edilmeyecektir.

<option> örneği

Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak için man mount komutu kullanılabilir.

*Dosya sistemine yazma erişimi istiyorsanız, dosya sistemi türünü ntfs yerine ntfs-3g kullanmalısınız. Ayrıca ntfs-3g paketini yüklemeniz gerekebilir.

**uid=1000 Ubuntu kurulumu sırasında oluşturulan kullanıcıya erişimi kısıtlar.

<type> örneği

UTF-8 desteğine ihtiyacınız varsa bu desteği elle eklemelisiniz.

fstab örneği

Eğer tüm kullanıcıların /dev/hda1‘e erişimine izin vermek için eklenecek satırlar şunun gibi olmalı:

/dev/hda1   /media/windows   vfat   user,fmask=0111,dmask=0000   0   0

Girdi büyük-küçük harfe duyarlıdır. Genelde, karmaşıklığa neden olmamak için küçük harfler kullanılır.

Bağlanmak istenilen her bir bölüm için tek tek uygun satır fstab dosyasına eklenmelidir.

Fakeraid bağlama

RAID setinizi dmraid komutu ile FakeRaidHowto‘daki yönergeleri uygulalayarak biçimlendirdiğiniz kabul edilmektedir.

RAID setinizin adını bilmeniz gerekiyor.

sudo dmraid -ay

RAID set "sil_aiaedhaeafaa" already active
        RAID set "sil_aiaedhaeafaa1" already active

fstab dosyasını aşağıdakiler gibi düzenleyin.

nano -w /etc/fstab

Eklenecek örnek bir satır:

/dev/mapper/sil_aiaedhaeafaa1  /media/raid  reiserfs  user,nosuid,exec,nodev  0  0

Ayrıca /media/raid dizinini oluşturduğunuza emin olun.

mkdir /media/raid

Yeniden başlatabilirsiniz.

Bölümleri bağlama ve kontrol etme

Komut Istemcisi’nde aşağıdaki komutu çalıştırın

sudo mount -a

Bölümlerin düzgün bir şekilde bağlandığından emin olmak için, dosya yöneticisini açın ve bağlama noktalarını kontrol edin. Her şey yolundaysa sistem her başlamada bölümleri belirttiğiniz yere bağlayacaktır.

Pysdm kullanma

Pysdm, sistem başlangıcında bölümleri otomatik başlamaya ayarlayan bir uygulamadır. Ubuntu 9.04 ile çalıştığı doğrulanmıştır. 12.04 uygulama depolarında mevcuttur. Üst sürümlerde kaldırılmış olabilir.

Yükleme

sudo apt-get install pysdm

Kullanım

uygulamayı açtığınızda bölümleri listeleyecektir. Listeden bağlamak istediğiniz bölümleri seçin ve ayarlamaları yapın. Dosya türüne dikkat edin.

Tavsiyeler, İpuçları ve Teknik Bilgi

Yer imi ekleme

Yer imleri sık kullanılan dosya ve yollara daha hızlı ve kolay erişim sağlamak için eklenebilir. Dosya yöneticisinde Yer imleri’ne tıklayıp Yer imi Ekle menüsünden eklenebilir. Bazı dosya yöneticileri Ctrl+D kısayolunu kullanırken, bazılarında bir yer imi eklemek için dizini sürükleyip ‘sidebar’a bırakmanız gerekiyor.

Bir yer imini kaldırmak için yine Yer imleri menüsünü kullanabilir ya da yer imine sağ tıklayıp Kaldır diyebilirsiniz.

Daha fazla teknik ipuçları

Daha fazla kolaylık için kısayollar oluşturma

Eğer bağlama noktalarına ulaşmak zor oluyor oluyorsa işinizi kolaylaştırmak için kısayollar oluşturulabilir. Aşağıdaki komutla masaüstümüzü /media/windows için bir kısayol oluşturabiliriz.

ln -s /media/windows ~/Desktop/

Bir kısayola dosyaları bırakabilirsiniz. Dosyalar kısayolun asıl dizinine aktarılacaktır. Bir kısayol yeniden adlandırılabilir ya da taşınabilir. Bir kısayol herhangi bir dosya gibi silinebilir. Bir kısayolu silmek asıl içeriğe zarar vermeyecektir.

Bu işlem İngilizcede symlinking olarak adlandırılır çünkü bu kısayollar semboliktir. Kısayollar birer dosyadır ancak tek işlevleri bir dizin ya da dosyayı işaret etmektir.

İstenmeyen erişimi engellemek için bölümün bağlantısını kesmek

Bölümlere üzerinde grup ya da kullanıcılara özel izin vermek mümkün olsa da bazı durumlarda bu yeterli olmayacaktır. Bölüm üzerindeki dosyaları kullanmıyorsak şu komutla bölümün bağlantısını kesebiliriz:

sudo umount /media/windows

/media/windows yolunda sadece bir boş bizin olacaktır. Bölümün bağlantısını kesmek bölüm dosyalarına zarar vermez.

Teknik bilgiler

Linux’un bölüm yönetim mantığı

Linux dosyaların dizin ağacını tutmak için bir sanal dosya sistemi (virtual filesystem, VFS) kullanılır. Bir bölüm bağlandığında bu dizin ağacına bağlama noktasından eklenir.

/media/windows yoluna bir FAT32 bölümü bağlandığında /media/windows ve altındaki her şey Linux çekirdeği tarafından vfat modülü kullanılarak şeffaf olarak idare edilir. Uygulamaların bu dizin bilgisine ulaşmak için başka bir şey ile uğraşmasına gerek yoktur.

Bir bölümü bağlanmış bir bölüm altında bir bağlama noktası bağlamak normal olmayan, verimsiz bir durumdur ve açıkçası kötü bir fikirdir.

Her bölüm kendi boş alanını ve iç dosya sistemini barındırır, böylece başka dosya sistemlerinde bağlanıp çalıştırılabilir. Eğer iki farklı işletim sisteminiz ve bir taşınabilir bir diskiniz varsa bunu test edebilirsiniz. /home dizinini ve takas alanını farklı Linux sistemleriyle paylaşmak oldukça kolaydır.